Хуваалцах Жиргэх Нэгэн цагт их бүтээн байгуулалтын дуун хадааж байсан Дархан-Уул аймагт Арьс шир боловсруулах үйлдвэр баригдаж эхэлсэн гэх гэгээн сайхан мэдээтэй золгоод чамгүй хугацааг үдлээ. Ингэхдээ үйлдвэрийг 2020 оны долоодугаар сард ашиглалтад өгнө хэмээж байсан ч олон шалтгааны улмаас өнөөдөр болтол ашиглалтад …
Арьс ширэн түүхий эд нь улирлын чанартай бэлтгэгддэг. Монгол малыг жилийн дөрвөн улиралд бэлчээрээр малладаг учраас зуны 6 сараас тарга тэвээрэг авч эхэлснээр он дуусах хүртэл малаа нядалж, хүнсэнд хэрэглэж, арьс шир бэлтгэгддэг. Өвлийн ид хүйтэн болон хавар, заримдаа зуны эхэн сар хүртэл турж эцсэн үед нь мал нядалдаггүй.
Арьс ширийг боловсруулах явцад химийн тогтоц нь өөрчлөгдөж, физик химийн чанарт нь нөлөөлдөг. Иймд боловсруулсан арьсны шинж чанар нь түүний химийн тогтцоос хамаарна. Амьтны арьс нь ус, уураг, нүүрс ус, өөх тос, эрдэс давсууд, витамин, фермент зэрэг химийн бодисоос тогтоно (2-р зураг). 2-р зураг. Арьсны химийн тогтоц